Xét nghiệm CK-MB – Công cụ quan trọng trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim

Xét nghiệm CK-MB là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến để hỗ trợ chẩn đoán nhồi máu cơ tim – một tình trạng nguy hiểm đòi hỏi xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, xét nghiệm này cũng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát hoặc tổn thương mới của cơ tim. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò, thời điểm thực hiện và ý nghĩa của xét nghiệm CK-MB.

CK-MB là gì?

CK hay Creatine Kinase là một loại enzyme giúp chuyển hóa năng lượng trong tế bào cơ. Enzyme này gồm ba dạng chính (gọi là isoenzyme):

CK-MM: chủ yếu ở cơ xương
CK-BB: chủ yếu ở não
CK-MB: có nhiều ở cơ tim

CK-MB chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong cơ xương, nhưng lại hiện diện nhiều hơn trong cơ tim. Khi tế bào cơ tim bị tổn thương – chẳng hạn như trong nhồi máu cơ tim – CK-MB sẽ được giải phóng vào máu. Do đó, xét nghiệm CK-MB thường được dùng để phát hiện tổn thương tim.

Khi nào cần làm xét nghiệm CK-MB?

Mục đích chính của xét nghiệm CK-MB là phát hiện sớm nhồi máu cơ tim. Sau cơn đau tim, CK-MB thường bắt đầu tăng sau 4–8 giờ, đạt đỉnh trong vòng 15–24 giờ và trở về mức bình thường sau 3–5 ngày.

Để đánh giá chính xác, các mẫu máu thường được lấy cách nhau mỗi 6 giờ trong vòng 24 giờ đầu. Việc này giúp xác định được thời điểm CK-MB tăng cao nhất. Ở người lớn tuổi, mức độ tăng CK-MB có thể cao hơn so với người trẻ tuổi. Một số trường hợp có thể có CK-MB tăng rõ rệt dù CK toàn phần vẫn bình thường.

Ngoài nhồi máu cơ tim, CK-MB cũng có thể tăng trong các trường hợp khác như:

Tổn thương tim do phẫu thuật, thay van tim
Viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim
Suy tim, co thắt mạch vành
Chấn thương nặng, bỏng do nhiệt hoặc điện
Bệnh cơ mãn tính, lạm dụng rượu, suy giáp
Suy thận

Mặc dù CK-MB có giá trị cao trong chẩn đoán, nhưng ở nhiều cơ sở y tế chưa có điều kiện, người ta vẫn sử dụng GOT (AST) để thay thế, dù độ nhạy không bằng CK-MB.

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm CK-MB

Ở người bình thường:

CK toàn phần: nam 38–174 U/L, nữ 6–140 U/L
CK-MB: < 25 U/L
Tỷ lệ CK-MB/CK: từ 2,5–3%

Để nghi ngờ nhồi máu cơ tim, tỷ lệ CK-MB/CK thường từ ≥ 6% trở lên.

CK-MB bắt đầu tăng từ 3–6 giờ sau tổn thương tim, đạt đỉnh sau 12–24 giờ, và trở về bình thường trong 2–3 ngày. Do đó, nếu sau giai đoạn đầu, nồng độ CK-MB giảm rồi lại tăng trở lại, có thể là dấu hiệu nhồi máu cơ tim tái phát. Nếu chỉ số này tăng kéo dài quá 3 ngày, có thể bệnh nhân đang gặp tình trạng nhồi máu cơ tim kéo dài.

Tuy nhiên, xét nghiệm CK-MB không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác tình trạng tim. Một số tình huống không liên quan đến tim nhưng cũng khiến chỉ số này tăng như:

Vận động quá sức
Chấn thương cơ
Bệnh ác tính, suy giáp
Suy thận
Uống rượu nhiều

Khi nào nên xét nghiệm CK-MB?

Nếu CK toàn phần < 80 U/L → không cần xét nghiệm CK-MB.
Nếu CK toàn phần > 80 U/L → nên đo thêm CK-MB và tính tỷ lệ CK-MB/CK%.

Trong trường hợp nghi ngờ nhồi máu cơ tim đang tiến triển hoặc tái phát, bác sĩ sẽ chỉ định lấy mẫu máu lại vào các thời điểm 3h, 6h, 9h sau lần đầu để theo dõi diễn tiến.

Một dạng khác của xét nghiệm là CK-MB mass – đo nồng độ CK-MB bằng phương pháp miễn dịch. Chỉ số này cho phép ước tính kích thước vùng cơ tim bị tổn thương.

Kết luận

Xét nghiệm CK-MB là một công cụ hữu ích giúp phát hiện sớm nhồi máu cơ tim, theo dõi tái phát và đánh giá mức độ tổn thương tim. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác, xét nghiệm cần được thực hiện đúng thời điểm, kết hợp với các chỉ số khác như Troponin T và CK toàn phần. Trong nhiều tình huống lâm sàng, CK-MB vẫn giữ vai trò không thể thay thế trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch cho người bệnh.

Xem thêm:

Tất tần tật thông tin cần biết về chỉ số PCR trong máu

Chỉ số k+ trong máu thấp và 5+ cách điều trị bệnh thiếu kali

Bạch cầu tăng 19000 có nghĩa là gì? Như thế là cao hay thấp?

Hướng dẫn cách đọc các chỉ số trên máy điện tim

Bệnh gan: Chỉ số AFP trong máu bao nhiêu là bình thường? Bao nhiêu là nguy hiểm?

tháng 6 17, 2025